Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, dịch Covid 19 tác động nghiêm trọng theo chiều hướng tăng lên ở tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế, với 3 tác động chính vào tăng trưởng, đầu tư và thương mại, làm gián đoạn các chuỗi cung ứng, các chuỗi giá trị sản xuất quan trọng; Thị trường tiêu thụ dần bị thu hẹp; Sự sụt giảm nguồn thu trong các lĩnh vực du lịch, dịch vụ, hàng không, may mặc,.. là một cú sốc lớn đối với nền kinh tế.

Theo thống của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh – Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chỉ trong 2 tháng đầu năm nay đã có tới 16.269 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, tăng 19.5% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, 2.807 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể. Đây là những tháng đầu tiên hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp ghi nhận những tác động của dịch Covid 19.

Một trong những ngành bị ảnh hưởng nhiều từ dịch Covid 19 là ngành dệt may và da giày. Hầu hết các doanh nghiệp của 2 ngành này chỉ dự trữ nguyên phụ liệu tới đầu tháng 3 hoặc đầu tháng 4 tới. Nhiều khả năng sẽ có hàng loạt doanh nghiệp tiếp tục phải tạm ngừng sản xuất do thiếu nguyên phụ liệu.

Ông Thân Đức Việt, Phó Tổng Giám đốc – Tổng Công ty May 10 cho biết, hiện nay, công ty đã rà soát từng mã hàng, từng khách hàng, từng chủng loại hàng và từng thị trường sản xuất. Do thiếu nguyên phụ liệu, nhiều khả năng công ty phải nghỉ gián đoạn do chờ nguyên phụ liệu trong khoảng thời gian từ 15/3-15/4. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lownss đến việc làm cho người lao động, kế hoạch doanh thu cũng như kế hoạch lợi nhuận của Công ty May 10 trong năm 2020 

Không chi dệt may, da giày, các doanh nghiệp trong lĩnh vực điện tử như: điện thoại, tivi cũng đang bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Linh kiện của các ngành phục thuộc lớn vào 2 thị trường là Trung Quốc và Hàn Quốc. Tuy nhiên, dịch bệnh lại khởi phát tại Trung Quốc và đang bùng phát mạnh ở Hàn Quốc khiến cho chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Theo tính toán nếu chậm nguyên liệu trong nửa tháng, riêng ngành dệt may sẽ thiệt hại từ 1.5-2 tỷ USD. Với linh kiện điện tử, con số này có thể sẽ lớn hơn. Vì vậy, việc tìm kiếm nguyên liệu sản xuất cùng với tăng cường khả năng nguyên liệu tại chỗ là đề xuất của Bộ Công Thương để doanh nghiệp có thể vượt qua khó khăn trong mùa dịch Covid 19.

Cùng với nhiều lĩnh vực khác thì hàng không cũng là một trong những ngành bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid 19. Tính đến thời điểm này, doanh thu của ngành đã bị sụt giảm tới 25.000 tỷ đồng. Nếu dịch tiếp tục kéo dài thì ngành dự báo sẽ mất gần 20 triệu hành khách trong năm nay, đây là một con số tổn thất rất lớn. Theo các chuyên gia kinh tế, nếu không có những giải pháp tối ưu để cứu vãn tình hình thì hệ lụy của dịch bệnh sẽ kéo dài và tác động tiêu cực hơn đến mục tiêu phát triển của ngành giao thông.

Xét trên một nhóm đặc thù là giáo dục, theo Kiến nghị thư của tập thể giáo dục ngoài công lập ngày 3/3, “nếu dịch bệnh kéo dài tới 6 tháng, 80% số cơ sở giáo dục ngoài công lập được khảo sát bị sụt giảm doanh số trên 50%, và 90% số cơ sở này có nguy cơ bị phá sản do không cân đối được thu chi.

Nếu chỉ cần 1.000 trung tâm ngoại ngữ đóng cửa thì hàng nghìn tỷ đồng sẽ bị mất trắng và hơn 30.000 lao động, trong đó có các thầy, cô giáo, nhân viên, bảo vệ, lao công sẽ mất việc. Nếu bị phá sản hoặc mất thanh khaonr, chỉ tính tại 200 trường phổ thông tư nhân quy mô vừa ở thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội sẽ có hàng nghìn giáo viện mất việc, hàng nghìn tỉ đồng tiền vay ngân hàng sẽ không được trả đúng hạn.

Đó là chưa kể sẽ có hàng ngàn giáo viện nước ngoài tại các trung tâm tiếng Anh và trường tư mất việc. Nếu họ chọn rời khỏi Việt Nam thì chi phí tuyển dụng họ quay lại sẽ vô cùng lớn.”

Với lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), trong 2 tháng đầu năm nay, vốn thực hiện dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài ước đạt 2.45 tỷ USD, giảm 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tức trong tháng qua, thời điểm bùng phát dịch, nhà đầu tư nước ngoài chỉ rót khoảng 850 triệu USD, bằng phân nửa số vốn thực hiện của tháng trước đó và giảm 180 triệu USD so với cùng kỳ năm 2019. Đây là lần giảm đầu tiên trong giai đoạn 2016-2020.

Nhìn nhận một cách tổng quát về sự tác động của dịch Covid 19 tới nền kinh tế, ông Lê Xuân Sang, Phó Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam cho hay, mức độ ảnh hưởng của từng ngành phụ thuộc vào tính chất, giai đoạn phát triển của từng doanh nghiệp. Một các nhìn chung nhất thì có thể thấy, dịch bệnh ảnh hưởng trực tiếp và nhiều nhất đến ngành có sự tiếp xúc đám đông của con người như du lịch, hàng không,… Một số ngành lưu trú tăng trưởng lại tương đối tốt như game, giáo dục trực tuyến, thương mại điện tử,… Tuy nhiên, thương mại điện tử lại chưa được tính vào GDP, do đó con số thực sẽ khác.

Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đây gần như là một cuộc khủng hoảng kép, vừa bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, lại bị dịch bệnh Covid 19 hoành hành. Hiện nay, cả nước có khoảng 760.000 doanh nghiệp, trong đó 98% là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Hậu quả để lại là những thiệt hại kinh tế rất lớn bởi bản thân những doanh nghiệp này đã dễ bị tổn thương do bị hạn chế nhiều mặt về nguồn vốn, nhân lực, công tác thị trường. 

Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) TP. Hà Nội cho biết, “khi dịch bệnh bùng phát thì doanh thu của các DNNVV đã bị giảm sút, đặc biệt là thị trường, bởi thị trường nước ngoài hạn chế nhập khẩu, tại thị trường trong nước, người dân thắt chặt chi tiêu hơn, do đó lượng hàng hóa bán ra không nhiều. Qua khảo sát, với DNNVV, ảnh hưởng từ thị trường là hơn 30%, ảnh hưởng do nguồn nhân lực bị cắt giảm trên 40%, hàng hóa sản xuất ra nhưng không bán được, thì việc đầu tiên là phải cắt giảm là nhân lực”.

Ông Mạc Quốc Anh cho biết thêm, tại Hà Nội, với ngành cung cấp dịch vụ, hiện nay cũng phải co lại rất nhiều như: ngành thủy sản, vận tải, du lịch. Đối với ngành sản xuất họ phải tìm hướng đi mới để không phụ thuộc quá vào một nơi cung cấp  nguồn nguyên liệu đầu vào.

“Song song với đó, nhiều doanh nghiệp đã và đang tăng cường khai thác thị trường nội địa với gần 100 triệu dân. Đây là thị trường rất tiềm năng mà hiện nay Việt Nam đã ngăn chặn hết sức kịp thời dịch Covid-19. Tôi nghĩ, đây là thị trường mà các Doanh nghiệp sản xuất cần tập trung khai thác triệt để.

Đối với thị trường ngách, nhiều doanh nghiệp đang chú trọng sản xuất các sản phẩm để phù hợp với thị hiếu người Việt Nam. Bởi hiện nay chúng ta đang ở thời kỳ dân số vàng, rất nhiều người ưa dùng sản phẩm Việt, đặc biệt, có cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, “Hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam”… đây là những cuộc vận động mà các doanh nghiệp sản xuất đang tìm cách để khai thác một cách triệt để. Làm được điều này, chắc chắn cộng đồng doanh nghiệp sẽ ổn định hơn trong thời gian tới”.

Cũng theo kết quả khảo sát, các doanh nghiệp hoàn toàn ủng hộ và đánh giá cao việc Đảng và Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành kịp thời phòng chống và ngăn chặn dịch bệnh để đảm bảo an toàn cho người dân. Chia sẻ về những biện pháp để đối phó với tình hình dịch bệnh, chèo lái việc kinh doanh, lãnh đạo 39% doanh nghiệp được hỏi cho biết đã thực hiện cắt giảm lao động.

Điều này có thể giúp doanh nghiệp ứng phó với dịch bệnh, cắt giảm phần nào chi phí lao động, nhưng lại để lại hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế là có thể hàng trăm ngàn người bị mất việc làm, gây bất ổn xã hội.

Bên cạnh đó, có gần 21% doanh nghiệp cho biết, họ đang sử dụng biện pháp cắt giảm chi phí sản xuất nhưng cũng rất khó để cắt giảm chi phí nguyên liệu đầu vào do nguồn cung từ Trung Quốc bị hạn chế, các nguồn cung thay thế lại không dễ dàng tìm ra ngay.

Gần 4% số doanh nghiepj trả lời khảo sát cho biết, họ đã thực hiện biện pháp tạm ngừng kinh doanh, và cũng gần 4% số doanh nghiệp cho lao động nghỉ không lương.

Một số liệu đáng chú ý là 19% số doanh nghiệp trả lời khảo sát nhanh, hiện chưa có giải pháp gì để ứng phó với những ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh. Sự bị động của các doanh nghiệp phần nào phản ánh năng lực còn hạn chế của khối doanh nghiệp vừa và nhỏ, và cũng là chỉ số cảnh báo sớm cho các cuộc khủng hoảng có thể xảy ra sau dịch.

Trong nhóm có phản ứng chủ động và sáng tạo, một số doanh nghiệp đã tích cực tìm thị trường mới (7,2% số doanh nghiệp trả lời sử dụng biện pháp này) hay nâng cao chất lượng phục vụ (2,4%) và tranh thủ thời gian này để đào tạo lại nhân viên (1,7%).

Về việc phòng dịch để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, chỉ có 5,2% số doanh nghiệp trả lời, cho biết họ chủ động phòng dịch theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Đây là một trong những nội dung doanh nghiệp cần tích cực hơn nữa bởi việc phòng, chống dịch bệnh không chỉ cần sự nỗ lực của Chính phủ mà cần sự chung tay của toàn xã hội.

Trước những khó khăn mà các doanh nghiệp tại Việt Nam đang phải đối mặt do dịch COVID-19 gây ra, các doanh nghiệp cũng đồng thời đề xuất một số kiến nghị lên Chính phủ.

Ba giải pháp trước mắt mà các doanh nghiệp đề xuất nhiều nhất và mong Chính phủ ưu tiên tập trung hỗ trợ đó là: thực hiện chính sách riêng đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh COVID-19, để doanh nghiệp được giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng và các loại thuế khác, cho phép miễn lãi suất đối việc nộp chậm thuế, đồng thời cho phép miễn đóng bảo hiểm xã hội trong thời gian dịch bệnh (đề xuất này chiếm 42,9% số ý kiến doanh nghiệp trả lời); hỗ trợ vốn vay ưu đãi với doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch (chiếm 41,2% ý kiến); giảm lãi suất các khoản vay hiện tại, khoanh nợ và giãn thời gian trả nợ vay (29,2%).

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng đề cập đến các giải pháp khác như Chính phủ thực hiện các gói kích cầu, mở cửa thông quan để nhập nguyên liệu đầu vào, cung cấp thông tin minh bạch, tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp, giảm giá điện nước…/.

(Nguồn dangkykinhdoanh.gov.vn)